PROGRAM LUPA

Ostatnio w jednym z czasopism weterynaryjnych pojawił się artykuł zespołu genetyków z Belgii, Szwecji, Francji, Danii, Szwajcarii, Finlandii i USA omawiający stan zaawansowania programu LUPA będącego europejską inicjatywą wykorzystującą architekturę genomu psów dla rozwikłania skomplikowanych zaburzeń (chorób genetycznie uwarunkowanych) u ludzi i psów. To właśnie psy dają ogromne możliwości badania genetycznych podstaw chorób. Ludzie i psy chorują często na te same choroby, stąd psy mogą stanowić idealny model badań z dziedziny genetyki porównawczej chorób. Przy zastosowaniu nowoczesnych metod badawczych można ocenić związki pomiędzy strukturą genomu a wystąpieniem chorób u poszczególnych ras psów. Lekarze weterynarii i genetycy z 12 europejskich państw współpracują ze sobą, zbierając próbki DNA od licznych populacji psów chorych na zdiagnozowane dokładnie choroby mające znaczenie dla zdrowia ludzi. Badania zawarte w projekcie LUPA dały już ważne rezultaty po zastosowaniu techniki mikromacierzy do wykrywania polimorfizmu pojedynczych nukleotydów. Mówiąc jaśniej chodzi o precyzyjne "odczytywanie" układu poszczególnych literek nici DNA. Znaleziono już mutacje przyczynowe czterech monogenowych chorób. Zaawansowane są również prace nad poznaniem mechanizmów molekularnych warunkujących bardziej złożone zaburzenia u ludzi i ich najlepszych psich przyjaciół.

Wśród chorób o bardziej złożonym genetycznym uwarunkowaniu zidentyfikowano markery dla kardiomiopatii rozstrzeniowej w rasie doberman. Wydaje się, że można mieć nadzieję na podobny wynik dla rasy wilczarz irlandzki. Znacznie bardziej skomplikowane będą prace ukierunkowane na poznanie markerów idiopatycznej epilepsji. Prace będą wymagały zaangażowania wielu naukowców, lekarzy weterynarii ale i hodowców. Jest rzeczą niewątpliwą, że cel tych badań uzasadnia zaangażowanie wielu woluntariuszy w programie LUPA. Tylko w ten sposób, bez jałowych dyskusji możemy pomóc w eliminacji groźnych chorób z populacji psów danej rasy.

opracowala Prof.dr.hab.Ewa Słota